हो, उनी आफूले मागेर जम्मा गरेको रकम एकमुष्ट देख्दा हट्रयाक्ट्याक भएर ढलेका थिए । र, एक रात शिक्षण अस्पतालमा भर्ना नै हुनुपरेको थियो । त्यो रकम उनले २५ वर्ष मागेर जम्मा गरेका थिए । ७ वर्षकै उमेर पाँचथरबाट भागेर काठमाडौ आइपुगेका कार्कीले कहीँ–कतै काम नपाएपछि पशुपति मन्दिर परिसरमा माग्न थाले । दिनभरी मागेको पैसा उनी जयबागेश्वरी जंगलमा जमिनमा गाड्थे । यसो गर्नुको कारण चोरी हुनबाट जोगिनु हो ।

-एमपी सुब्बा

काठमाडौं । पाँच पैसा, दश पैसा र एक रुपैयाँको सिक्का मागेरै ५ लाख ५१ हजार रुपैयाँ । सुन्दा धेरैलाई पत्यारै नलाग्ला । हुन त जसले मागेर यतिका रकम जम्मा गरे, उनी नै एकमुष्ठ त्यो रकम देखेर हट्रयाक्ट्याक भएका थिए । सुन्दा फिल्मको कहानीजस्तो लाग्ने यो रियल स्टोरी हो । यो कथा पाँचथरका तिलबहादुर कार्कीको हो, जो अहिले संयुक्त अपांग एकता अवाज केन्द्रका अध्यक्ष छन् । उनको संस्थामा ४० जना असाहय तथा अनाथ बालबालिकालाई आश्रित छन् । जन्मँदै अस्वस्थता भएर जन्मेका यिनै अपांग एकता अवाज केन्द्रका अध्यक्ष कार्कीको जीवनकथा कुनै हिट फिल्मको कथाभन्दा कम छैन ।

कार्कीले भनेजस्तै हरेश वास्तवमै जीवनमा हरेश खानु हुन्न । यखि कार्कीले हरेश खाएको भए अहिले उनी यो स्थानमा पक्कै हुने थिएनन् किनकि, उनी सानैमा मर्न भनेर घर छाडेर हिडेका थिए । तर, आफ्नो अनगिन्ति पाइलामा पाएको दुःखहरु उनका लागि प्रेरणा बनेका छन् । र, कार्कीको जीवनकथा अरुलाई पनि पक्कै प्रेरणा बन्न सक्नेछ ।

हो, उनी आफूले मागेर जम्मा गरेको रकम एकमुष्ट देख्दा हट्रयाक्ट्याक भएर ढलेका थिए । र, एक रात शिक्षण अस्पतालमा भर्ना नै हुनुपरेको थियो । त्यो रकम उनले २५ वर्ष मागेर जम्मा गरेका थिए । ७ वर्षकै उमेर पाँचथरबाट भागेर काठमाडौ आइपुगेका कार्कीले कहीँ–कतै काम नपाएपछि पशुपति मन्दिर परिसरमा माग्न थाले । दिनभरी मागेको पैसा उनी जयबागेश्वरी जंगलमा जमिनमा गाड्थे । यसो गर्नुको कारण चोरी हुनबाट जोगिनु हो । उनले भने, ‘त्यो समयमा माग्नेलाई बढीमा एक रुपैयाँ दिन्थे, धेरैले पाँच पैसा, १० पैसा र ५० पैसाको सिक्का दिन्थे । त्यो पैसा बागेश्वरीको जंगलमा एउटा रुख मुनि खाल्डो खनेर पुर्न थालेँ । मान्छेले देख्छन् भनेर राति १२ बजेपछि मात्र पैसा पुर्न जंगलमा जान्थँे । त्योक्रम २५ वर्षसम्म चलिरह¥यो ।’ २५ वर्षपछि प्रहरीको सहयोगमा त्यो पैसा निकालेको बताउँदै उनले भने, ‘प्रहरीले पैसा गनिदियो । जम्मा गरेको पैसा पाँच लाख ५१ हजार भएछ । एकमुष्ठ एक हजार नदेखेको म, यसरी एकैसाथ त्यत्रो पैसा देख्दा त म हट्रयाक्ट्याक नै भएर ढलेँ । एकरात शिक्षण अस्पतालमा भर्ना नै भएँ ।’ गाडेको पैसामा केही कागजको नोट पनि भएका बताउँदै उनले भने, ‘तर, कागजको नोट २५ वर्षसम्ममा सबै कुहिएछ, नत्र अझ धेरै हुन्थ्यो ।’
कार्कीले आफ्नो कथा यसरी सुनाउन सुरु गरे, ‘२०२९ सालमा जन्मेको हुँ, ०३८ सालमा पुस १५ गते पाँचथरबाट हिडेर दुई महिनामा झापा आइपुगेँ । झापाबाट निशाना यातायात (रात्रि बस) को छतमा चढेर काठमाडौं आईपुगेँ । त्यहीँबाट मेरो कालो दिन सुरु भयो ।’ झापाबाट आउनेवित्तिकै रत्नपार्कको एउटा होटलमा भाँडा माझ्ने काम गरेको सुनाउँदै कार्कीले भने, ‘भाँडा माझ्दा माझ्दा मेरो हातका हौंला नै कुहिन थालेको थियो, त्यो देखेर त्यहाँ आउँने एकजना ग्राहकलाई म प्रति दया जागेछ । उनले जोरपाटीमा रहेको खगेन्द्र नवजीवन केन्द्रमा जाने सल्लाह दिए । त्यसपछि त्यो होटलबाट ५० रुपैयाँ लिएर भागेर खगेन्द्र नवजीवन केन्द्रमा पुगेँ । तर, मलाई त्यहाँ गेटभित्र छिर्न नै दिएन । त्यसपछि पशुपति मन्दिरमा आएर माग्न बसेको हुँ ।’ उनले मर्नका लागि सातपटक त विषै खाएको बताए । उनले भने, ‘तर, दुःख पाउनु नै लेखेको छ भने मर्न नसकिने रहेछ ।’
उनले २०६३ सालसम्म मागेरै बिताएका थिए । त्यसपछि आफूले मागेकै पैसाले संयुक्त अपांग एकता अवाज केन्द्र स्थापना गरेको उनले सुनाए । उनका अनुसार संयुक्त अपांग एकता अवाज केन्द्रमा अहिले २ वर्षदेखि १७ वर्षसम्म बालबालिका आश्रित छन् ।
७ वर्षको उमेरमा भागेर काठमाडौं आएका उनको घरपरिवारलाई थाहै थिएन । लामो समय छोराको अत्तोपत्तो नभएपछि घरमा आफ्नो काजसक्रयासमेत गरिसकेको सुनाउँदै उनले भने, ‘२८ वर्षपछि म पाँचथर घर गएँ । तर, मेरो काजक्रिया गरिसकेको रहेछ । म घर पुग्दा बाबु–आमा छक्कै परे ।’
कार्कीको संघर्षको कथा डकुमेन्ट्रीमा समेत आइसकेको छ । उनले आफ्नो जीवन संघर्षबारे ‘अठोट’ नामक डकुमेन्ट्री बनाएका छन् । उक्त डकुमेन्ट्री हेरेपछि कार्कीको जीवन संघर्ष छर्लङ्गै हुन्छ । अहिले त्यो डकुमेन्ट्रीको शो गरेरै आश्रममा रहेकाहरुको पालन पोषण गर्दै आएका उनले बताए । २०६४ सालबाट आश्रम सञ्चालन गर्दै आएका कार्कीले आफूले भोगेका दुःखहरु अनि अहिले आफूले पाएको सम्मानलाई सम्झेर भन्ने गरेका छन्, ‘जीवनमा सबैथोक खाउँ, तर हरेश नखाऊँ ।’

कार्कीले भनेजस्तै हरेश वास्तवमै जीवनमा हरेश खानु हुन्न । यखि कार्कीले हरेश खाएको भए अहिले उनी यो स्थानमा पक्कै हुने थिएनन् किनकि, उनी सानैमा मर्न भनेर घर छाडेर हिडेका थिए । तर, आफ्नो अनगिन्ति पाइलामा पाएको दुःखहरु उनका लागि प्रेरणा बनेका छन् । र, कार्कीको जीवनकथा अरुलाई पनि पक्कै प्रेरणा बन्न सक्नेछ ।

https://www.youtube.com/watch?v=J3ai5pPkGXc