सिन्धुपाल्चोक । ‘जस्तापाता ल्याको छैन ?’ राहत टोलीलाई भेट्नेवित्तिकै नाम्लाङ–८ की ६५ वर्षीया बुद्धिमाया गुरुङले सोधिन् । उनले भनिन्, ‘अब हामीलाई चामल र दालभन्दा पनि जस्तापाता आवश्यक छ ।’

आफ्नो घर बैशाख १२ र २९ मा गएको महाभूकम्पले माटोमा मिसाइदिएपछि त्रिपालमा रात कटाउँदै आएकी बुद्धिमायाले मात्र होइन, अधिकांशले जस्तापाता आवश्यक रहेको बताए । महाभूकम्पबाट अति प्रभावित जिल्ला हो सिन्धुपाल्चोक । तर, यो जिल्लाको धेरै गाउँ र वस्तीमा अझैसम्म राज्यको राहत पुगेको छैन । सिन्धुपाल्चोक राजधानीबाट टाडा पनि होइन । नजिकै भएर पनि जिल्लाको भोटेनाम्लाङ गाविसका केही वडामा अहिलेसम्म राज्यको राहत पुग्न सकेको छैन । यो गाविसको वडा नं ८ का भूकम्पपीडितले अहिलेसम्म राज्यबाट कुनै राहत नपाएको गुनासो गरेका छन् । सरकारले भूकम्पपीडतका लागि विभिन्न राहत प्याकेजहरु ल्याएको भएपनि आफूहरुले सरकारको तर्फबाट एक दाना चामल नपाएको स्थानीयको गुनासो छ । ‘सरकारले अस्थाई घर बनाइदिन्छ रे भनेको सुनेको छु’, नामलाङका स्थानीय भीमबहादुर भुजेलले भने, ‘तर, हामी कहाँ त्यो राहत पुग्छ कि पुग्दैन, थाहै छैन ।’ उनले तत्काललाई सरकारले जस्तापाता उपलब्ध गराइदिए साँच्चीकै राहत हुने बताए । ‘नीजि र केही संस्थाले उपलब्ध गराएको राहतले अहिलेसम्म भोकै बस्नु त परेको छैन’ ७० वर्षीय भुजेलले भने, ‘तर, पानी प-यो भने ओत लाग्ने ठाउँ छैन । हावाहुरी चल्दा त्रिपालले कामै गर्दैन ।’

अष्ट्रेलियामा बस्दै आएका तीन दिदी–बहिनी विद्या, मञ्जु र अञ्जनी घलेले आफ्नो जन्मथलोका लागि भनेर नीजि खर्चमा उपलब्ध गराएको राहत लिन आएकी नाम्लाङ–८ की सावित्री गुरुङको पनि गुनासो उस्तै छ । उनले आफूहरुलाई सरकारले नहरेको बताइन् । भूकम्प गएको एक महिना बित्नसक्दा पनि आफूहरुले सरकारको राहत नपाएको र व्यक्तिगत रुपमा आएको राहतमा छाक टार्दै आएको उनको भनाइ छ । छोरीहरुले पठाएको राहत वितरण गर्न पुगेका टुकबहादुर घलेसँग नाम्लाङका भूकम्पपीडतले आफ्नो समस्या सुनाएका थिए । घलेले विदेशबाट छोरीहरुले पठाएको राहत प्रदान गरेको बताउँदै अस्थाई टहरा निर्माणका लागि पनि जस्तापाता प्रदान गर्ने पीडितहरुलाई आश्वासन दिए । १ सय बोरा चामल, २ बोरा नुन, १० बक्स खाने तेललगायतका खाद्यन्न सामग्री लिएर काठमाडौं बस्दै आएका घले आइतबार आफ्नो पुर्खौली थलो नाम्लाङ पुगेका थिए ।

वर्षा लाग्न महिना दिन मात्र रहेकाले पनि भूकम्पपीडत  बढी चिन्तित छन् । अहिलेसम्म सरकार र कुनै संघसंस्थाबाट जस्तापाता नपाएले ओत लाग्ने चिन्ता रहेको भोटेनाम्लाङ विपत्त समितिका संयोजक देवराज गुरुङले बताए । खानका लागि केही नीजि र अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाले चामल, दाललगायतका खाद्यन्न उपब्ध गराएकाले चिन्ता नरहेको र तत्काल समस्या भनेको जस्तापाता, जिर्ण भएका घर भत्काउने औजार आवश्यक रहेको उनले बताए । अहिलेको संयोजक गुरुङका अनुसार नाम्लाङको ८ नम्बरमा मात्र १ सय घरधुरी रहेको छ, जसमा अधिकांश घर ध्वस्त भएका छन् भने बाँकी रहेका घर पनि बस्न नहुने भएका छन् ।

शब्द : एमपी सुब्बा

तस्बिर : नविन गुरुङ