– सन्तोष तामाङ

सन्तोष तामाङ

दर्शकले कस्तो किसिमको चलचित्र मनपराउँछ्न भनेर लामो समयदेखि नेपाली चलचित्रकर्मी अन्यौलमा छ्न । २०५० देखि २०६० सालको अवधिमा प्रदर्शित धेरै नेपाली चलचित्रले सन्तोषजनक व्यापार गरेको देखिन्थ्यो । त्यो अवधिमा निर्मित चलचित्रहरुमा मुख्यतः मध्यम वर्गिय मानिसको कथालाई प्रस्तुत गरिन्थ्यो, किनभने त्यो समयमा नेपाली चलचित्रको नियमित दर्शक नै प्रायः मध्यम वर्गिय हुन्थे ।
यसरी सामाजिक परिवेशमा रोनाधोना वा सोसियल ड्रामा वा द्वन्द्वप्रधान चलचित्रहरु निर्माण हुन्थ्यो । त्यस्तै जुन किसिमको चलचित्र चल्थ्यो, त्यस्तै निर्माण गर्ने लहर वा ट्रेन्ड थियो । जस्तै, निर्देशक तुलसी घिमिरे निर्देशित चलचित्र ‘दर्पण छायाँ’को सफलतापछि त्यस्तै किसिमको लवस्टोरी वा रोमान्टिक चलचित्रहरुको निर्माण भयो । त्यसैगरि नायक निखिल उप्रेतीको आकर्षक स्ट्न्टहरुले भरिपूर्ण चलचित्र ‘पिंजडा’को सफलतापछि धेरै द्वन्दप्रधान र स्ट्न्टयुक्त चलचित्रहरुको निर्माणमा एक किसिमको बाढी आयो ।
२०६० सालपछि नियमित रुपमा नेपाली चलचित्र हेरेर माया गरिदिने रेगुलर दर्शकहरुको ठुलो हिस्सा वा भाग कमजोर आर्थिक स्थिति र उज्जवल भविस्यको लागि बिशेषगरि खाडी मुलुक प्रवेश गर्ने वा बिदेशिने क्रम बढेपछि नेपाली चलचित्रहरुले राम्रो ब्यापार गर्न सकेनन् । र, चलचित्र क्षेत्रले घाटा बेहोर्नु प¥यो । तर, त्यही समयमा निर्मित चलचित्रहरुभन्दा अलिकति फरक चलचित्रहरु ‘कागबेनी’ र ‘सानो संसार’ को राम्रो ब्यापारले युवा पिढिका दर्शकलाई पनि नेपाली चलचित्र हेर्नुपर्छ भनेर हलसम्म तान्ने काम गरायो । यो थपिएको नयाँ दर्शक मुख्यगरि युवा दर्शकले घटेको ठुलो मध्यम वर्गिय दर्शकहरुको खाल्डोलाई अलिकति पुर्ने काम गरेको छ ।
बिशेषगरि यिनै दर्शकले लक्षित गरि निर्मित ‘लुट’ र ‘चपली हाइट’ चलचित्रहरुको राम्रो व्यवसायले पछिल्लो समय नेपाली चलचित्र क्षेत्रमा प्रवेश गर्ने निर्माता र निर्देशकमा यस्तै किसिमको चलचित्रहरु बनाउनुपर्छ भन्ने प्रभावको कारणले गर्दा अहिलेसम्म ‘लूट’ र ‘चपली हाईट’ शैलीका चलचित्रहरु निर्माण हुने शृंखला रोकिएको छैन । अझ पनि यहाँ पुराना चलचित्रकर्मीहरु नयाँ चलचित्रकर्मीहरुमा भ्रम यथावत छ । पुरानाहरु ‘पिंजडा’ र ‘दर्पण छायाँ’ टाईपको चलचित्रहरु बनाउन खोज्छन् र नयाँहरु ‘लूट’ र ‘चपली हाईट’ जस्तै बनाइरहेका छ्न् ।
यहाँ दुवै वर्गहरु ट्रेन्ड पछ्याइरहेका छन् र चुकेका छ्न । अझ रमाइलो कुरा त यी दुवै वर्गमा एक–अर्कालाई कमजोर ठान्नमै ब्यस्त छ्न् । नयाँहरुले पुरानोलाई मिति नाघेको वा डेट एक्स्पाइड भन्छ्न भने पुरानाहरुले नयाँलाई दुधे बालक वा केही नजान्ने शिशु ठान्छ्न् । नयाँहरुले आफुलाई नयाँ धारको चलचित्र निर्माण गर्ने भने पनि उनीहरुले के बुझ्नुपर्छ भने चलचित्र कहिल्यै पनि नयाँ धार र पुरानो धारको हुँदैन । चलचित्र केवल राम्रो र नराम्रो वा असल र खराब गरि दुई किसिमको हुन्छ । चाहे हामी द्वन्दप्रधान वा एक्सन फिल्म बनाऔ वा हास्यप्रधान वा कमेडी फिल्म बनाऔ वा लवस्टोरी वा रोमान्टिक फिल्म बनाऔ । यदि हामीले उत्कृष्ट बनायौ भने दर्शकले अवश्य मनपराइदिनु हुनेछ । त्यसको लागि प्रस्तुत गरिने कथा काल्पनिक पनि हुन सक्छ अथवा यथार्थ सँग नजिक तर गुणस्तरीय चलचित्र निर्माणमा अवश्य ध्यान दिनुपर्छ । यसो गरेमा दर्शकहरु निराश हुने छैनन् र नेपाली चलचित्र क्षेत्रको पनि विकास हुनेछ ।
(लेखक : नेपाली चलचित्रको नायक हुनुहुन्छ)