धनबहादुर खड्का

सामाजिक सञ्जालमा अहिले गायिका अञ्जु पन्तलाई ‘हिन्दू धर्म विरोधी’का रूपमा प्रचार गरिएको छ । वास्तविकता नबुझी एकतर्फी रूपमा फैलाएको अफवाहमा टेकेर ‘हमलासम्म गर्ने’ धम्की उनको फेसबुक र मोबाइलमा निरन्तर आइरहेका छन् ।

अघिल्लो बुधवार सहदेव कोइरालाले लेखेको दसैँको गीत गाउन अञ्जु पन्तले अस्वीकार गरिन् । वास्तवमा त्यो गीत थिएन, दसैँको शुभकामनाको सानो अंश थियो । म्युजिक कम्पनीका मालिकसमेत रहेका कोइरालाले ब्यापारिक प्रयोजनका लागि उक्त शुभकामना रेकर्ड गराउन चाहेका थिए । दसैँका बेला मोबाइलमा धेरै आरबीटी डाउनलोड हुने लोभले अञ्जुको स्वरमा रेकर्ड गराउन खोजिएको उक्त शुभकामना गीत अञ्जुलाई चित्त बुझेन । सहदेवका अनुसार पनि अञ्जुलाई गीत गाउन बोलाउँदा गीत हो वा गीतांश भनेर प्रस्ट भनिएको थिएन । ‘दसैँको शुभकामना गीत’ भनिएकाले अञ्जु गाउनका लागि स्टुडियो पुगेकी थिइन् । स्टुडियोभित्र पसेपछि मात्रै उनले थाहा पाइन्– त्यो दसैँको गीत नभई शुभकामनामात्रै थियो । अञ्जुका अनुसार सीधै अस्वीकार गर्नुभन्दा बहाना खोज्न जरुरी भयो । त्यसैले उनले आफूलाई सञ्चोसमेत नभएको उल्लेख गर्दै भनिन्, ‘मलाई सञ्चो पनि भएन, यस्तो गीत नगाऊँ होला ।’

जमलस्थित मालश्री स्टुडियोमा रहेका एकजना संगीतकर्मीले भने, ‘आफूले नै दसैँका अवसरमा शुभकामना दिएजस्तो सुनिने त्यो गीतांशमा दुर्गामाता शब्द उल्लेख भएकाले अञ्जुले ‘म गाउँदिनँ’ भनिन् । उनले आफू प्रभु ईशुको भक्त भएको बताउँदै त्यो गीतांश गाउन नसक्ने बताइन् ।’ गीतकार सहदेवले हिन्दू धर्मका गीत गाउन नमानेका रूपमा बुझेर आफैँले सञ्चारमाध्यमलाई ‘अञ्जुले हिन्दू देवीदेवता उल्लेख भएको गीत गाउन अस्वीकार गरेको’ समाचार टिपाए । त्यही समयमा समाचार पाउने सञ्चारमाध्यम (मैले पनि ) अञ्जुलाई सम्पर्क गर्दा उनले फोन रिसिभ गरिनन् । सहदेवले सञ्चारमाध्यमलाई ‘दसैँको गीत’ नै भनेर दाबी गरेका थिए । त्यो गीतांशमात्रै थियो–
सुख र शान्ति रहोस् जीवनमा ओठमा हाँसो छाओस्
दुर्गामाताको आशीर्वादले सोचेजस्तै पुग्दै जाओस्
पुकार्दै मनले नवदुर्गालाई गरेर मनको कामना
तिमीलाई मेरो यो दसैँको शुभकामना

कवि भूपि शेरचनले उहिल्यै भनेका थिए– ‘यो हल्लै हल्लाको देश हो ।’ दसैँको यो शुभकामना टुक्रा गाउन नमानेको समाचार अनलाइन सञ्चारमाध्यममा आएपछि सामाजिक सञ्जालमा अञ्जुलाई ‘हिन्दू धर्म विरोधी’ बनाएर स्ट्याटस लेख्न र ट्वीट गर्न थालियो । ‘कागले कान लग्योे’ भन्दा कान नछामी कागको पछि दौडिने क्रम त्यतिबेलैदेखि सुरु भएको थियो, जुन अहिलेसम्म रोकिएको छैन । अञ्जुले शुभकामना गाउन अस्वीकार गरेको कुरालाई ‘धार्मिक प्रहार’ का रूपमा बुझ्दा र फैलाउँदा अहिले नेपाली सांगीतिक दुनियाँकी होनहार प्रतिभा असह्य मानसिक पीडाबाट गुज्रिरहेकी छिन् ।

शुक्रवारमा

नेपालको कानुनमै उल्लेख छ, ‘आफ्नो अधिकारको प्रयोग गर्दा अरूको अधिकार हनन हुनु हुँदैन ।’ त्यही कानुनअनुसार नेपाली नागरिक अञ्जुलाई पनि आफूलाई गाउन मन नलागेको गीत गाउन अस्वीकार गर्ने पूरा अधिकार छ । के बिर्सिनु हुँदैन भने उपयुक्त गीत छनोट गर्ने स्वविवेकले पनि अञ्जुलाई अब्बल नेपाली गायिकाको पंक्तिमा पु¥याएको हो । उनले आफूलाई मन नपरेको गीत गाउन नमान्दा उनको व्यक्तिगत जीवन, धर्म र आस्थामाथि नै आघात पर्ने गरी टीकाटिप्पणी गर्ने कार्य शत प्रतिशत नाजायज हो ।

अञ्जुले ‘हिन्दू देवीदेवताको नाम उल्लेख भएको गीत गाउँदिनँ’ भनेको भन्ने कुरा सही नै भए पनि उनीविरुद्ध ‘जेहाद’ नै छेड्ने अधिकार कसैलाई हुँदैन । किनभने, हामी स्वतन्त्र देशका स्वतन्त्र नागरिक हौँ । त्यसमाथि धर्मनिरपेक्ष देशमा आफूलाई उचित लागेको धर्म मान्ने र त्यसका पक्षमा बोल्न पाउने अधिकार सबै नागरिकलाई हुन्छ । ‘अञ्जुले हिन्दू धर्म राम्रो छैन, त्यसैले गाउँदिनँ’ भनेको भए त्यसको विरोध स्वाभाविक हुन्थ्यो होला । तर, उनले त्यस्तो भनेकी छैनन् ।

अञ्जु पन्त

अञ्जु क्रिस्चियन भएको निकै वर्ष भइसक्यो । नेपाली फिल्म इतिहासकै उच्च व्यवसाय गरेको फिल्म ‘कोहिनुर’ सामाजिक सञ्जालमा पहुँच भएका थुप्रैैले हेरिसकेका छन् । त्यहाँ एउटा प्रसंगमा देउसीभैलो खेलिएको छ । देउसीभैलोको गीतमा छमछमी नाचेको दृश्य धेरैले हेरेको हुनुपर्छ (युट्युबमा पनि हेर्न पाइन्छ त्यो गीत) । हेर्नेले ख्याल गरेको पनि हुनुपर्छ, नारी स्वर अञ्जु पन्तको हो । अघिल्लो वर्ष विनोद बाजुरालीको शब्द÷संगीतमा एउटा तीजको भाकामा अञ्जुले स्वर भरेकी थिइन्, ‘म त नाचँे ।’ नम्रता श्रेष्ठले कम्मर मर्काएको त्यो गीतमा देवीदेवता भन्ने शब्द धेरै प्रयोग भएका छन् । यतिमात्रै होइन, त्यसभन्दा अघिल्लो वर्षको अर्काे एउटा तीज गीत असाध्यै हिट भएको थियो, ‘तिम्रै लागि हो ।’ त्यहाँ पनि नारी स्वर अञ्जु पन्तकै थियो । विनोद बाजुरालीले नै पुरुष स्वर भरेको गीतमा उनले प्रस्टै ‘मै मन्दिर गएको तिम्रै लागि हो’, ‘देवीदेवता भाक्छु’ खालका शब्द गाएकी छिन् । यसकारण पनि ‘अञ्जुले हिन्दू धर्मको गीत भएकाले गाउन मानिनन्’ भनिनु आफैँमा अफवाह हो ।
यही गीतांश गाउन नमानेको हल्लाले अञ्जुले क्रिस्चियन भएका कारण यसो गरेको भन्दै धेरैले सामाजिक सञ्जालमा ‘अञ्जुलाई बहिष्कार गरौँ’ सम्मका उग्र नारा फिँजाएका छन् । धर्मकै कारण नेपाली प्रतिभा अञ्जुलाई बहिष्कारसम्म गर्न चाहनेहरूले बुझ्नुपर्छ– हामीले धेरै फिल्म हेर्ने कट्रिना कैफ, सलमान खानहरू हिन्दू होइनन् । धेरै सुनिने सकिरा र रिहानाहरूले मन्दिर देखेका छैनन् । यसै पनि अञ्जु हिन्दू वा क्रिस्चियन भएका कारण गायिका बनेकी होइनन् । उनको मीठो स्वर भएकाले उनलाई हामीले सुनेका हौँ । हामीले मन पराएका कारणले मात्रै आज उनी गायिका बनेकी हुन् ।
वर्तमान समयकी अब्बल गायिकामध्ये पर्ने अञ्जु केही दिनदेखि तनावग्रस्त छिन् । परिवारका सदस्य भन्छन्, ‘खाना नखाएको र सुत्न नसकेको पाँच दिन भइसक्यो ।’ फेसबुके हल्लाबाजहरूबाट अञ्जु पीडित भएको यो पहिलोपल्ट होइन । यसअघि अञ्जुजस्तै देखिने कुनै भारतीय युवतीको अश्लील तस्बिर सामाजिक सञ्जालमा फिँजिँदा पनि उनी जीवन–मरणको दोसाँधबाट गुज्रिएकी थिइन् ।
सबैभन्दा ठूलो कुरा माफी माग्नु हो । यति हुँदाहुँदै पनि अञ्जु हठी भएर बसेकी छैनन् । उनले ‘जानअन्जानमा गल्ती भएको भए माफी पाऊँ’ भन्दै हस्तलिखित माफीपत्र नै सार्वजनिक गरिसकेकी छिन् । अब पनि उनका विरुद्ध विष वमन गर्नु कुनै पनि दृष्टिले मानवीय हुन सक्दैन ।

शुक्रवारबाट