तितो सत्यमाथि सेन्सरको डण्डा बजारेर अन्यायपूर्ण प्रहार गरिएको छ। तितो सत्यको पछिल्लो शृंखला नेपाल टीभीले प्रतिवन्ध लगाउनु पर्ने त्यस्तो कुनै सामग्री थिएन। हचुवाका भरमा त्यो शृंखला रोकियो, कुनै चित्त बुझ्दो जवाफ बिनै। नेपाल टीभीका हाकिमहरुले कहिले छिमिकी नेताको अपमान गरेको त कहिले हिन्दी भाषा प्रयोग गरेको कुरा निकाले।

हाँस्य-व्यंग्य क्षेत्रमा काम गर्ने हामी कलाकार भनेको सर्वकालिन प्रतिपक्ष जस्तो हौँ। शासक र सत्ताको हाँस्य-व्यंग्य मार्फत सधै खबरदारी गर्छौं।

मूल प्रश्न, सार्वजनिक पदमा बसेका स्वदेशी वा विदेशी नेताहरु माथि व्यंग्य र कटाक्ष गर्ने हाँस्य-व्यंग्य कार्यक्रम बनाउने र त्यो प्रशारण गर्ने स्वतन्त्रता हामीलाई छ कि छैन? यो अधिकार हाम्रो संविधानले नै ग्यारन्टी गरेको हो कि होइन?

हाँस्य-व्यंग्य क्षेत्रमा काम गर्ने हामी कलाकार भनेको सर्वकालिन प्रतिपक्ष जस्तो हौँ। शासक र सत्ताको हाँस्य-व्यंग्य मार्फत सधै खबरदारी गर्छौं।

लोकतन्त्रले सत्ता र शासक वर्गको आलोचना गर्ने अविछिन्न अधिकार नागरिकलाई जस्तै कलाकारलाई पनि दिन्छ। आफ्नो अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको प्रयोग गर्दा के कुरामा संवेदनशील हुने भन्ने जिम्वेवारी हामी आफैं बहन गर्छौं। एउटा लेखक, निर्देशक, प्रोड्यूसर, कलाकार आफैले स्वविवेक प्रयोग गरेर काम गर्छन्।

मलाई संविधानले दिएको अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको सीमा राम्ररी थाहा छ। राष्ट्रिय अस्मितामा प्रहार गर्ने कुरा गर्नुहुन्न, दुई देशको सम्बन्धमा खलल पुग्ने खालको काम गर्नुहुन्न, जातीय सद्भाव, धार्मिक सदभाव खलबलाउने गर्नु हुन्न, शारीरिक कमजोरी भएका मानिसहरुको सम्वेदनशीलतामा आँच पुर्‍याउनु हुन्न, विभिन्न सम्प्रदायबीच बैर्यभाव फैलाउने काम गर्नु हुन्न।

नेपाल टिभीले सेन्शरको डण्डा चलाएको तितो सत्यको शृंखलाले यी कुनै पनि काम गरेको छैन। मलाई बोलाएर कहिले छिमिकी नेताको अपमान गर्न खोजेको भनियो, कहिले ठाउँ-ठाउँमा हिन्दी भाषाको प्रयोग भएको छ त्यसो गर्न पाइदैन भनियो।

प्रतिवन्धित शृंखलामा एउटा गाउँको परिवेसमा मोदी जस्तै पात्र देखाईएको छ। त्यो पात्र उभिएर आएपछि र उसले अनुदान घोषणा गरेपछि मात्र विकास गर्न गाउलेहरु र राजनीतिक पार्टीहरु तयार भएको देखाईएको छ। विकासमा पनि कमिसनको कुरा देखाएको छ। यो शृंखला विकास प्रतिको हाम्रो धारणा र सहभागितामाथि व्यंग्य हो। विकासका नाममा हुने भ्रष्टाचार र कमिशनतन्त्र माथिको व्यंग्य हो। शृंखलामा प्रयोग भएका पात्र सक्कली मोदी हैनन्। भारतका प्रधानमन्त्री भनेर पनि त्यहाँ प्रस्तुत गरिएको छैन।

सक्कली मोदी र भारतकै प्रधानमन्त्री मोदी नै भएका भए पनि केहि फरक पर्दैन।

भारतमै मोदीमाथि कैयन हास्य-व्यंग्य शृंखला बन्छन्, प्रशारण हुन्छन्। मोदीकै अगाडि मोदीलाई ‘क्यारिकेचर’ उडाइन्छ, उनी मजाले हाँसेर बस्छन्, हेर्छन्। ओवामाको देशमा पनि ‘क्यारीकेचर’ गरिन्छ, उडाइन्छ त्यो अझ कडा हुन्छ। ओवामा पनि बसेर आफै माथिको व्यंग्यको मजा लिरहेको हामीले देखेकै हौँ।

जहाँसम्म हिन्दी भाषा प्रयोग गरेको प्रश्न छ, त्यो पनि तर्कसंगत छैन। मैले त सेन्शर बोर्डका कर्मचारीलाई भने, पात्रको अनुहार, लवाई-खवाई नै हिन्दी बोल्न सुहाउने खालको छ त म के उसलाई अब चाइनिज बोलाउँ? कहिलेकाँही हामी पात्र अनुसार अंग्रेजी बोल्न लगाउँछौ, कहिले मैथिली, कहिले हिन्दी र कहिले अर्कै देशको भाषा।

नेपाल टिभीमा हिन्दी बोल्नै नहुने, आजसम्म उसले हिन्दी प्रशारणनै नगरेको पनि होइन। अघिल्लो पटक मोदी आउँदा उँहाले सम्मानित संसदमा हिन्दी मै भाषण गर्नुभयो, नेताहरुले टेवल ठोक्नु भयो, नेपाल टिभीले गौरवका साथ प्रत्यक्ष प्रशारण गर्‍यो। हाम्रै नेताहरुले पनि संसदमा हिन्दीमा बोल्नु भएको छ, त्यो पनि नेपाल टिभीमा प्रशारण भएको छ।

त्यही भएर जे वहानामा तितो सत्यको शृंखला रोकियो, त्यसमा कुनै सत्यता छैन।

मूल कुरो उहाँहरु मोदीसँग डराउनु भयो, मोदीका मान्छेसँग डराउनु भयो। मोदीले दुई देशबीचको दूरी नजिक बनाउनुभयो। नेपाललाई माया गरेको प्रष्टै देखियो, हामीले पनि सम्मान गर्नुपर्छ। सम्मान गरौँ तर चाकडी नगरौँ।

अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता हाम्रो लोकतन्त्र र संविधानले दिएको अमुल्य उपहार हो। हामी र हाम्रा पुर्खाले एकतन्त्रीय शासनहरु बिरुद्ध लडेर, तिनलाई पराजित गरेर स्थापित गरेको अधिकार हो।

यसलाई कसैको चाकडीका लागि, उसको पाउमा नचढाऔं।